Gündəm, Cəmiyyət, Ölkə
07 iyul 2022
1262

Azərbaycançılıq və islam dini dəyərləri

Azərbaycançılıq və islam dini dəyərləriAzərbaycançılıq ideya sistemində islam dini dəyərlərinin mühüm yeri və əhəmiyyəti vardır. Azərbaycançılıq və dünyəviliyi, müasirliyi, avropalaşmanı, tərəqqini, milli birlik kimi ideyaları özündə birləşdirən Azərbaycan türk-islam mədəniyəti azərbaycanlıların əsrlərdən gələn milli dövlətçilik ideologiyasının, azərbaycançılıq ideyasının, dini-mənəvi dəyərlərin bərpasını və inkişafını tələb edir. İslam dini dəyərləri azərbaycanlıların mənəvi varlığının ayrılmaz tərkib hissəsinə çevrilmiş, türk-islam mədəniyyəti isə əsrlər boyu azərbaycanlıların inkişafına güclü təsir edən amil olmuşdur.
Azərbaycan xalqının mədəniyyətini, mənəviyyatını, həyat tərzini islam dini-mənəvi dəyərləri olmadan təsəvvür etmək çətindir. Azərbaycan xalqı həm ümumi islam mədəniyyəti, həm də xüsusi, spesifik Azərbaycan mədəniyyətinin daşıyıcısıdır: "İslam mədəniyyəti orbitinə daxil olan xalqların sintezi bir sıra müsəlman xalqlarını birləşdirən ümumi, vahid olan mədəniyyət yaratmışdır ki, bu da uzun əsrlər üçün həmin xalqların dünyagörüşünü, ənənələrini, həyat tərzini, mənəvi norma və ideallarını, psixologiyasını, ictimai təsisatlarını və davranış modellərini müəyyən etmişdir". İslam mədəniyyəti XIX-XX əsrlərdə formalaşan milli mədəniyyətə, o cümlədən, milli ideya və milli ideologiyaya güclü təsir göstərmişdir. Məlumdur ki, milli ideologiya yalnız millətin yaranması ilə meydana gəlməmişdir. Bu ideologiya Azərbaycanın tarixi inkişaf mərhələsindəki milli-mədəni dəyərlərin, o cümlədən, islam dini-mənəvi dəyərlərin təsirilə formalaşmış və onların varisi kimi təşəkkül tapmışdır. Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra milli ideologiya azərbaycançılıqla yanaşı, islam dini-mənəvi dəyərləri də bərpa olundu. Azərbaycan Respublikası milli ideologiyada islamla bağlı məqamları qoruyub saxladı, azərbaycançılıq dövlət ideologiyası səviyyəsinə yüksəldi. Azərbaycançılıq milli ideologiya və milli adət-ənənələrlə bağlıdır. Bu ideologiyada dini-mənəvi dəyərlər də mühüm yer tutur. Demokratik, hüquqi, dünyəvi dövlət quruculuğu yolu tutan Azərbaycanda din dövlətdən ayrı olsa da, dini-mənəvi dəyərlər xalqın mənəviyyatı, dünyagörüşü, həyat tərzi və ideologiyasından ayrılmazdar. Bir sözlə, Azərbaycanda milli və dini ideya üstünlük təşkil edir: "Hazırda Azərbaycanın ictimai həyatında iki başlıca kommunalist ideya - dünyəvi milli-azərbaycançılıq ideyası ilə dini islamçılıq ideyası üstünlük təşkil edir və bu ideyalardan hər biri getdikcə öz sosial bazasını gücləndirir". Müstəqillik illərində Azərbaycanda millət ideyası dirçəldi, "milli birlik, dünyəvilik, müasirlik, avropalaşma və tərəqqi ideyalarını rəhbər tutan milli dövlətçilik ideologiyası siyasi nəzəriyyə və siyasət kimi hegemon qüvvəyə çevrildi".
Heydər Əliyev Azərbaycanda dünyəvi - demokratik cəmiyyət qurulduğunu və dini-mənəvi dəyərlərə qayıdış baş versə də, islamın hakim ideologiya olmasına yol verilmədiyini, sivil dövlət quruculuğu prosesində bütün ümumbəşəri dəyərlərdən, xalqımızın milli mentalitetinə, mənəviyyatına uyğun cəhətləri götürüb tətbiq etməyin vacibliyini göstərirdi. O, sovet dövründə ateist tərbiyəsinin dini-mənəvi dəyərləri xalqın qəlbindən çıxara bilmədiyini qeyd edirdi. Çoxmillətli dövlət olan Azərbaycanda yaşayan vahid milli ideologiya - azərbaycançılıq ətrafında birləşmiş digər xalqlara, millətlərə dinindən, dilindən, irqindən, siyasi mənsubiyyətindən asılı olmayaraq, islam dininin buyurduğu kimi qardaşlıq, dostluq əlaqələri yaradılması zərurətini diqqətə çatdıran Ulu Öndər dinlərarası münaqişələrə yol verilməməsini, onların birliyində, qarşılıqlı anlaşmasında islam dini-mənəvi dəyərlərinin dirçəldilməsinin dövlət ideologiyası və mənəvi tərbiyə sahəsində nəzərə alınmasını diqqətə çatdırırdı.
Ulu Öndər Heydər Əliyev dini-mənəvi dəyərlərə yüksək qiymət verərək, onun azərbaycançılıq ideologiyasına, vətənpərvərlik tərbiyəsinə güclü təsirini açıqlayırdı. Ulu Öndər göstərirdi ki, islam dini həmişə insanları saflığa, ülvi mənəviyyata dəvət etmişdir. Qurani-Kərim insanları düzlük, mənəvi paklıq ruhunda tərbiyə edir. Müstəqil Azərbaycan Respublikasının bu ağır, çox çətin, keşməkeşli dövründə bütün bunların bizdən ötrü böyük əhəmiyyəti var. Məhz bu dövrdə hər bir azərbaycanlı, hər bir müsəlman, ilk növbədə, islam dininin tövsiyələrindən istifadə edərək öz mənəviyyatını yüksəltməlidir. Mənəviyyatımız nə qədər yüksək olarsa, hər bir insanda, azərbaycanlıda, müsəlmanda vətənə, öz amallarına sədaqət, mənəvi saflıq əhval-ruhiyyəsi nə qədər güclü tərbiyə edilərsə, Azərbaycan da bunun ağır böhran dövründən, çətinliklərdən o qədər tez və müvəffəqiyyətlə çıxar. Müasir demokratik, hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyəti quran Azərbaycan dini-mənəvi dəyərlərə və milli ideologiyaya dair bu qiymətli ideyalardan bəhrələnərək Ulu Öndərin layiqli siyasi varisi ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyilə güclü inkişaf yoluna qədəm qoymuş və çətinlikləri böhranları aradan qaldıraraq uğurla irəliləməkdədir.
Sizi dünya müsəlmanlarının mənəvi birlik və həmrəylik rəmzi olan müqəddəs Qurban bayramı münasibətilə ürəkdən təbrik edir, hamınıza ən səmimi arzu və diləklərimi yetirirəm.
Öz demokratizmi, humanizmi və bəşəri idealları ilə dünya sivilizasiyasının möhtəşəm səhifəsini təşkil edən islam dini xalqımızın dünyagörüşünün formalaşmasında və milli-mədəni inkişafında müstəsna rol oynamış, mütərəqqi islami dəyərlər və ənənələr Azərbaycanda həmişə uca tutulmuşdur.
Qurban bayramı islamın bir din kimi tamamlanması və mənəvi-əxlaqi qurtuluş yolu olaraq insanlara bəxş edilməsi ilə əlamətdardır. Bu mübarək gündə müsəlmanlar Uca Tanrıya yaxınlığın, ilahi dəyərlərə bağlılığın sevinc və fərəhini yaşayır, xeyirxah amallar uğrunda hər cür fədakarlığa hazır olduqlarını nümayiş etdirirlər. Hər il ölkəmizdə böyük təntənə ilə keçirilən Qurban mərasimləri cəmiyyətimizdə bərabərlik və dözümlülük ovqatını daha da gücləndirir, milli-mənəvi həmrəyliyin, humanizm və qardaşlığın, xeyirxahlıq və mərhəmət duyğularının parlaq təcəssümünə çevrilir.
Qoy bu nurlu bayram ailələrinizə xoşbəxtlik, süfrələrinizə xeyir-bərəkət gətirsin.
Qurban bayramınız mübarək olsun!

Rəfael Mehrəliyevin
Bakı Şəhər Mənzil-Kommunal Təsərrüfatı Departamentinin rəhbəri
Cabjew
  • Cabjew
  • 23 mart 2023 08:56
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
modafinil 200mg pills <a href="https://getlisino.best/">order zestril 5mg</a> lopressor over the counter
Svtfbw
  • Svtfbw
  • 24 mart 2023 20:45
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
order generic doxycycline <a href="https://buydclpl.com/">order doxycycline 200mg</a> order acyclovir generic
Znbpyk
  • Znbpyk
  • 25 mart 2023 08:14
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
avodart pill <a href="https://buyorlonline.today/">xenical 60mg ca</a> purchase orlistat online cheap
Ehvqlw
  • Ehvqlw
  • 27 mart 2023 05:33
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
buy azathioprine 50mg generic <a href="https://buymicaonline.life/">micardis 20mg cheap</a> buy naproxen 500mg pill
Kiyfwc
  • Kiyfwc
  • 27 mart 2023 15:18
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
cost oxybutynin <a href="https://buyoxybpin.store/">ditropan 2.5mg us</a> oxcarbazepine price
Knohel
  • Knohel
  • 29 mart 2023 12:10
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
purchase zocor pill <a href="https://getprome.pro/">cost promethazine</a> sildalis online order
Npfafn
  • Npfafn
  • 31 mart 2023 12:00
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
alfuzosin 10 mg usa <a href="https://pltrazo.ink/">buy generic desyrel</a> generic diltiazem 180mg
Xtlxpw
  • Xtlxpw
  • 1 aprel 2023 16:04
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
sildenafil 100mg pills for men <a href="https://getvgonline.com/">viagra for women</a> tadalafil 10mg pill
Ybckup
  • Ybckup
  • 2 aprel 2023 20:56
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
buy zetia for sale <a href="https://plezet.sbs/">purchase zetia online cheap</a> buy cheap generic methotrexate
Fwbnba
  • Fwbnba
  • 3 aprel 2023 12:51
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
promethazine 25mg cost <a href="https://getmdfonline.com/">buy provigil for sale</a> order cialis 5mg for sale
Wlgxdd
  • Wlgxdd
  • 5 aprel 2023 03:50
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
warfarin 2mg drug <a href="https://warfaonline.store/">warfarin cheap</a> buy allopurinol online
Fnwqsa
  • Fnwqsa
  • 5 aprel 2023 10:31
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
oral levofloxacin 500mg <a href="https://buyursod.pro/">ursodiol 300mg cheap</a> buy bupropion sale
Lyrjtu
  • Lyrjtu
  • 8 aprel 2023 09:07
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
cenforce 100mg over the counter <a href="https://rmexrmin.com/">order glucophage for sale</a> order metformin 1000mg online cheap
Arqsxb
  • Arqsxb
  • 9 aprel 2023 05:03
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
order escitalopram 10mg sale <a href="https://getfluox.shop/">buy prozac cheap</a> buy naltrexone 50mg online
Xwgola
  • Xwgola
  • 10 aprel 2023 05:23
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
buy lipitor 80mg for sale <a href="https://edvgronline.com/">genuine viagra</a> sildenafil 100 mg
Arbvrg
  • Arbvrg
  • 10 aprel 2023 13:16
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
generic letrozole 2.5 mg <a href="https://buyvgrtbs.com/">sildenafil ca</a> buy viagra sale
Vwwymh
  • Vwwymh
  • 11 aprel 2023 21:42
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
tadalafil 20mg brand <a href="https://getcialtbs.com/">cialis 5mg cheap</a> where can i buy ed pills
Irizgl
  • Irizgl
  • 12 aprel 2023 00:43
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
cialis 5 mg <a href="https://clsedtad.com/">discount cialis no rx</a> where can i buy ed pills
Hcnaqs
  • Hcnaqs
  • 13 aprel 2023 06:10
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
stromectol covid <a href="https://getprdsne.com/">prednisone for sale online</a> buy generic isotretinoin online
Xxrntp
  • Xxrntp
  • 13 aprel 2023 20:57
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
buy provigil generic <a href="https://propredonline.com/">buy prednisone 10mg generic</a> prednisone 5mg usa
Uecont
  • Uecont
  • 14 aprel 2023 15:44
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
buy amoxil pills <a href="https://atbamopl.com/">amoxil 1000mg generic</a> cost prednisolone
Krqctb
  • Krqctb
  • 15 aprel 2023 17:04
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
how to get accutane without a prescription <a href="https://proisotrepl.com/">absorica buy online</a> buy generic azithromycin for sale
Fykfjq
  • Fykfjq
  • 16 aprel 2023 00:50
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
gabapentin 100mg without prescription <a href="https://abnetn.com/">buy neurontin 800mg pills</a> buy doxycycline without a prescription
Yqhqck
  • Yqhqck
  • 17 aprel 2023 09:18
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
ventolin 2mg cheap <a href="https://agmntgn.com/">cost augmentin 625mg</a> where can i buy synthroid
Jwlzpa
  • Jwlzpa
  • 18 aprel 2023 09:11
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
prednisolone price <a href="https://laproonline.com/">lasix 40mg over the counter</a> order furosemide 100mg pill
Ajihkd
  • Ajihkd
  • 18 aprel 2023 16:28
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
purchase clomiphene online cheap <a href="https://buyplanil.com/">order plaquenil 400mg generic</a> buy generic hydroxychloroquine 200mg
Uvekdw
  • Uvekdw
  • 19 aprel 2023 18:44
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
buy generic doxycycline <a href="https://veninhaonline.com/">order ventolin 4mg inhaler</a> clavulanate for sale
Jzwqku
  • Jzwqku
  • 20 aprel 2023 01:05
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
brand tenormin <a href="https://atexlol.com/">buy tenormin 100mg pill</a> buy femara 2.5 mg sale
Xplmpc
  • Xplmpc
  • 21 aprel 2023 01:00
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
levothyroxine ca <a href="https://xmestrogeonline.com/">cost clomiphene 50mg</a> buy levitra 20mg generic
Gfqfpr
  • Gfqfpr
  • 21 aprel 2023 07:53
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
order albendazole 400 mg pill <a href="https://buyalbend.shop/">purchase albenza online</a> order provera generic
Geri 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 İrəli