Gündəm, Cəmiyyət, Ölkə
07 iyul 2022
1262

Azərbaycançılıq və islam dini dəyərləri

Azərbaycançılıq və islam dini dəyərləriAzərbaycançılıq ideya sistemində islam dini dəyərlərinin mühüm yeri və əhəmiyyəti vardır. Azərbaycançılıq və dünyəviliyi, müasirliyi, avropalaşmanı, tərəqqini, milli birlik kimi ideyaları özündə birləşdirən Azərbaycan türk-islam mədəniyəti azərbaycanlıların əsrlərdən gələn milli dövlətçilik ideologiyasının, azərbaycançılıq ideyasının, dini-mənəvi dəyərlərin bərpasını və inkişafını tələb edir. İslam dini dəyərləri azərbaycanlıların mənəvi varlığının ayrılmaz tərkib hissəsinə çevrilmiş, türk-islam mədəniyyəti isə əsrlər boyu azərbaycanlıların inkişafına güclü təsir edən amil olmuşdur.
Azərbaycan xalqının mədəniyyətini, mənəviyyatını, həyat tərzini islam dini-mənəvi dəyərləri olmadan təsəvvür etmək çətindir. Azərbaycan xalqı həm ümumi islam mədəniyyəti, həm də xüsusi, spesifik Azərbaycan mədəniyyətinin daşıyıcısıdır: "İslam mədəniyyəti orbitinə daxil olan xalqların sintezi bir sıra müsəlman xalqlarını birləşdirən ümumi, vahid olan mədəniyyət yaratmışdır ki, bu da uzun əsrlər üçün həmin xalqların dünyagörüşünü, ənənələrini, həyat tərzini, mənəvi norma və ideallarını, psixologiyasını, ictimai təsisatlarını və davranış modellərini müəyyən etmişdir". İslam mədəniyyəti XIX-XX əsrlərdə formalaşan milli mədəniyyətə, o cümlədən, milli ideya və milli ideologiyaya güclü təsir göstərmişdir. Məlumdur ki, milli ideologiya yalnız millətin yaranması ilə meydana gəlməmişdir. Bu ideologiya Azərbaycanın tarixi inkişaf mərhələsindəki milli-mədəni dəyərlərin, o cümlədən, islam dini-mənəvi dəyərlərin təsirilə formalaşmış və onların varisi kimi təşəkkül tapmışdır. Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra milli ideologiya azərbaycançılıqla yanaşı, islam dini-mənəvi dəyərləri də bərpa olundu. Azərbaycan Respublikası milli ideologiyada islamla bağlı məqamları qoruyub saxladı, azərbaycançılıq dövlət ideologiyası səviyyəsinə yüksəldi. Azərbaycançılıq milli ideologiya və milli adət-ənənələrlə bağlıdır. Bu ideologiyada dini-mənəvi dəyərlər də mühüm yer tutur. Demokratik, hüquqi, dünyəvi dövlət quruculuğu yolu tutan Azərbaycanda din dövlətdən ayrı olsa da, dini-mənəvi dəyərlər xalqın mənəviyyatı, dünyagörüşü, həyat tərzi və ideologiyasından ayrılmazdar. Bir sözlə, Azərbaycanda milli və dini ideya üstünlük təşkil edir: "Hazırda Azərbaycanın ictimai həyatında iki başlıca kommunalist ideya - dünyəvi milli-azərbaycançılıq ideyası ilə dini islamçılıq ideyası üstünlük təşkil edir və bu ideyalardan hər biri getdikcə öz sosial bazasını gücləndirir". Müstəqillik illərində Azərbaycanda millət ideyası dirçəldi, "milli birlik, dünyəvilik, müasirlik, avropalaşma və tərəqqi ideyalarını rəhbər tutan milli dövlətçilik ideologiyası siyasi nəzəriyyə və siyasət kimi hegemon qüvvəyə çevrildi".
Heydər Əliyev Azərbaycanda dünyəvi - demokratik cəmiyyət qurulduğunu və dini-mənəvi dəyərlərə qayıdış baş versə də, islamın hakim ideologiya olmasına yol verilmədiyini, sivil dövlət quruculuğu prosesində bütün ümumbəşəri dəyərlərdən, xalqımızın milli mentalitetinə, mənəviyyatına uyğun cəhətləri götürüb tətbiq etməyin vacibliyini göstərirdi. O, sovet dövründə ateist tərbiyəsinin dini-mənəvi dəyərləri xalqın qəlbindən çıxara bilmədiyini qeyd edirdi. Çoxmillətli dövlət olan Azərbaycanda yaşayan vahid milli ideologiya - azərbaycançılıq ətrafında birləşmiş digər xalqlara, millətlərə dinindən, dilindən, irqindən, siyasi mənsubiyyətindən asılı olmayaraq, islam dininin buyurduğu kimi qardaşlıq, dostluq əlaqələri yaradılması zərurətini diqqətə çatdıran Ulu Öndər dinlərarası münaqişələrə yol verilməməsini, onların birliyində, qarşılıqlı anlaşmasında islam dini-mənəvi dəyərlərinin dirçəldilməsinin dövlət ideologiyası və mənəvi tərbiyə sahəsində nəzərə alınmasını diqqətə çatdırırdı.
Ulu Öndər Heydər Əliyev dini-mənəvi dəyərlərə yüksək qiymət verərək, onun azərbaycançılıq ideologiyasına, vətənpərvərlik tərbiyəsinə güclü təsirini açıqlayırdı. Ulu Öndər göstərirdi ki, islam dini həmişə insanları saflığa, ülvi mənəviyyata dəvət etmişdir. Qurani-Kərim insanları düzlük, mənəvi paklıq ruhunda tərbiyə edir. Müstəqil Azərbaycan Respublikasının bu ağır, çox çətin, keşməkeşli dövründə bütün bunların bizdən ötrü böyük əhəmiyyəti var. Məhz bu dövrdə hər bir azərbaycanlı, hər bir müsəlman, ilk növbədə, islam dininin tövsiyələrindən istifadə edərək öz mənəviyyatını yüksəltməlidir. Mənəviyyatımız nə qədər yüksək olarsa, hər bir insanda, azərbaycanlıda, müsəlmanda vətənə, öz amallarına sədaqət, mənəvi saflıq əhval-ruhiyyəsi nə qədər güclü tərbiyə edilərsə, Azərbaycan da bunun ağır böhran dövründən, çətinliklərdən o qədər tez və müvəffəqiyyətlə çıxar. Müasir demokratik, hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyəti quran Azərbaycan dini-mənəvi dəyərlərə və milli ideologiyaya dair bu qiymətli ideyalardan bəhrələnərək Ulu Öndərin layiqli siyasi varisi ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyilə güclü inkişaf yoluna qədəm qoymuş və çətinlikləri böhranları aradan qaldıraraq uğurla irəliləməkdədir.
Sizi dünya müsəlmanlarının mənəvi birlik və həmrəylik rəmzi olan müqəddəs Qurban bayramı münasibətilə ürəkdən təbrik edir, hamınıza ən səmimi arzu və diləklərimi yetirirəm.
Öz demokratizmi, humanizmi və bəşəri idealları ilə dünya sivilizasiyasının möhtəşəm səhifəsini təşkil edən islam dini xalqımızın dünyagörüşünün formalaşmasında və milli-mədəni inkişafında müstəsna rol oynamış, mütərəqqi islami dəyərlər və ənənələr Azərbaycanda həmişə uca tutulmuşdur.
Qurban bayramı islamın bir din kimi tamamlanması və mənəvi-əxlaqi qurtuluş yolu olaraq insanlara bəxş edilməsi ilə əlamətdardır. Bu mübarək gündə müsəlmanlar Uca Tanrıya yaxınlığın, ilahi dəyərlərə bağlılığın sevinc və fərəhini yaşayır, xeyirxah amallar uğrunda hər cür fədakarlığa hazır olduqlarını nümayiş etdirirlər. Hər il ölkəmizdə böyük təntənə ilə keçirilən Qurban mərasimləri cəmiyyətimizdə bərabərlik və dözümlülük ovqatını daha da gücləndirir, milli-mənəvi həmrəyliyin, humanizm və qardaşlığın, xeyirxahlıq və mərhəmət duyğularının parlaq təcəssümünə çevrilir.
Qoy bu nurlu bayram ailələrinizə xoşbəxtlik, süfrələrinizə xeyir-bərəkət gətirsin.
Qurban bayramınız mübarək olsun!

Rəfael Mehrəliyevin
Bakı Şəhər Mənzil-Kommunal Təsərrüfatı Departamentinin rəhbəri
Xctuhl
  • Xctuhl
  • 22 iyun 2023 00:26
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
buy topamax 200mg sale <a href="https://btopmate.com/">buy topamax 100mg generic</a> levaquin online buy
Yphdqq
  • Yphdqq
  • 23 iyun 2023 08:50
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
buy robaxin without prescription <a href="https://trazodsyrel.com/">order trazodone 50mg generic</a> brand suhagra 50mg
Fquqcx
  • Fquqcx
  • 23 iyun 2023 15:31
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
avodart us <a href="https://azantidine.com/">where can i buy zantac</a> order mobic 15mg without prescription
Lqualp
  • Lqualp
  • 25 iyun 2023 05:35
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
sildenafil 100mg over the counter <a href="https://aurougra.com/">order sildenafil generic</a> buy estrace cheap
Hfxbtr
  • Hfxbtr
  • 26 iyun 2023 21:01
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
spironolactone 100mg without prescription <a href="https://valactrex.com/">valacyclovir over the counter</a> valtrex generic
Sjznuc
  • Sjznuc
  • 27 iyun 2023 06:15
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
buy lamotrigine pills for sale <a href="https://lamotrictal.com/">lamotrigine drug</a> buy cheap minipress
Pajrii
  • Pajrii
  • 28 iyun 2023 11:46
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
propecia generic <a href="https://gxsidfus.com/">viagra 50mg uk</a> buy sildenafil generic
Korqua
  • Korqua
  • 29 iyun 2023 07:26
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
retin generic <a href="https://xtadalips.com/">order tadalis for sale</a> buy generic avanafil 100mg
Yijuuh
  • Yijuuh
  • 30 iyun 2023 01:26
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
cialis 40mg usa <a href="https://avgrxsld.com/">viagra 25mg for sale</a> real viagra sites
Uerpjn
  • Uerpjn
  • 1 iyul 2023 15:46
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
order cialis 40mg sale <a href="https://getxedusa.com/">cheap erectile dysfunction pill</a> pills for ed
Uuxmuz
  • Uuxmuz
  • 3 iyul 2023 09:55
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
terbinafine 250mg cheap <a href="https://terbipifinex.com/">lamisil 250mg usa</a> amoxicillin 250mg tablet
Tctysq
  • Tctysq
  • 3 iyul 2023 21:40
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
order azulfidine 500mg generic <a href="https://veracanonline.com/">purchase calan pills</a> buy verapamil 240mg for sale
Xsrqcx
  • Xsrqcx
  • 5 iyul 2023 09:14
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
cost divalproex 500mg <a href="https://isosdur.com/">purchase isosorbide online</a> purchase isosorbide online cheap
Qxtupg
  • Qxtupg
  • 5 iyul 2023 10:44
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
arimidex 1 mg for sale <a href="https://aristrozole.com/">arimidex 1 mg generic</a> buy catapres 0.1mg generic
Xnmyir
  • Xnmyir
  • 6 iyul 2023 19:55
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
azathioprine usa <a href="https://dilagox.com/">lanoxin online</a> purchase telmisartan pill
Uhvfdl
  • Uhvfdl
  • 7 iyul 2023 10:11
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
antivert usa <a href="https://spitiotrop.com/">buy generic tiotropium over the counter</a> order minocycline sale
Tcpjca
  • Tcpjca
  • 8 iyul 2023 07:40
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
order molnunat generic <a href="https://molnuravir.com/">buy cheap generic molnunat</a> order cefdinir 300 mg generic
Sncemz
  • Sncemz
  • 9 iyul 2023 11:48
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
non prescription erection pills <a href="https://edprovgr.com/">viagra 100mg england</a> sildenafil 50mg for sale
Pscsuh
  • Pscsuh
  • 9 iyul 2023 19:25
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
lansoprazole online buy <a href="https://pantoranix.com/">protonix buy online</a> order pantoprazole 40mg for sale
Iobnnm
  • Iobnnm
  • 11 iyul 2023 06:53
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
buy pyridium 200mg generic <a href="https://montesingx.com/">order montelukast 10mg pills</a> amantadine sale
Wbcexm
  • Wbcexm
  • 11 iyul 2023 12:49
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
ed pills that work quickly <a href="https://absilonline.com/">viagra 50mg sale</a> brand cialis 10mg
Sgmzrp
  • Sgmzrp
  • 12 iyul 2023 19:05
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
buy dapsone cheap <a href="https://danifedine.com/">adalat for sale</a> perindopril 4mg cheap
Fgfshq
  • Fgfshq
  • 13 iyul 2023 15:57
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
best ed pill <a href="https://toptadalonline.com/">real cialis pharmacy prescription</a> cialis online buy
Jiesjj
  • Jiesjj
  • 14 iyul 2023 10:25
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
order generic allegra 120mg <a href="https://ramixtace.com/">buy altace 5mg online cheap</a> glimepiride brand
Zxjvfs
  • Zxjvfs
  • 16 iyul 2023 03:56
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
order etoricoxib 120mg sale <a href="https://mesalacol.com/">order mesalamine 400mg online</a> oral azelastine 10 ml
Zqsenr
  • Zqsenr
  • 17 iyul 2023 21:40
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
order irbesartan 300mg generic <a href="https://clobetovate.com/">order clobetasol sale</a> purchase buspar generic
Cezsym
  • Cezsym
  • 19 iyul 2023 07:14
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
order amiodarone 200mg pills <a href="https://phenydilan.com/">order phenytoin 100mg</a> order dilantin sale
Xioxdd
  • Xioxdd
  • 19 iyul 2023 16:20
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
order albenza 400 mg generic <a href="https://medrovera.com/">order medroxyprogesterone 10mg online</a> where to buy medroxyprogesterone without a prescription
Myjfsn
  • Myjfsn
  • 21 iyul 2023 16:41
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
cheap oxytrol 5mg <a href="https://aoxybutan.com/">ditropan order online</a> fosamax 35mg price
Ghuhhy
  • Ghuhhy
  • 23 iyul 2023 08:00
  • [reply]Ответить[/reply]
  • [rating-type-3]
  • [rating-plus]+[/rating-plus] {rating} [rating-minus]-[/rating-minus]
  • [/rating-type-3]
cost luvox 50mg <a href="https://ketoczor.com/">nizoral for sale</a> order duloxetine 40mg online cheap
Geri 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 İrəli